Zondag 18 november 2018 was het precies 200jaar geleden dat Koning Willem I op 18 november 1818, Luyksgestel van de provincie Antwerpen, als laatste gemeente, toevoegde aan de provincie Noord-Braband, toen nog op juiste wijze met een 'd' geschreven. Thans is het met een ‘t’ We zijn overigens wel Brabanders en geen Brabanters. Deze aanhechting deed Willem, bij apart Koninklijk Besluit, in het vijfde jaar van zijn regering binnen het Koninkrijk der Nederlanden.
Luyksgestel, ongeveer zo groot als het inwonertal van Weebosch nu, ging decennialang als een soort speelbal heen en weer. Aantrekkelijke speelbal is misschien hier het best op zijn plaats, want Luyksgestel veranderde binnen korte tijd zeven keer van broodheer. Maakte het tot de Franse Revolutie in 1789 nog onderdeel uit van het Prinsbisdom Luik, in 1795 kwam het onder de Oostenrijkse Nederlanden. Bij het verdrag van Fontainebleau op 12 november 1807 komt het dorp bij het Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon terwijl het zuidelijke deel met 31 huizen en187 bewoners bij Lommel wordt gevoegd, dat toen behoorde tot het
Franse Keizerrijk. Zelfs de in dit gebied wonende Luyksgestelse bestuurders, burgemeester August van Duffel en diens 1e wethouder Frans Daemen werden met deze beslissing van de ene op de andere dag Lommelnaars.
Napoleon
In 1810 hecht Keizer Napoleon het gehele Koninkrijk Holland toe aan het Franse keizerrijk. Op 30 november 1813 ontscheept Prins Willem van Oranje-Nassau in Scheveningen en wordt twee dagen later tot Soeverein Vorst van Nederland uitgeroepen. Nadat de Fransen uit de Kempen zijn verjaagd wordt Napoleon naar Elba verbannen en volgt 30 mei 1814 de Vrede van Parijs. 24-25 januari 1815 vernietigt Prins Willem het bepaalde over Lommel en Luyksgestel in het Verdrag van Fontainbleau en beide gemeenten keren weer terug naar de toestand van 1807. In maart 1815 keert Napoleon triomfantelijk terug uit Elba en Luyksgestel komt bij het Arrondissement Turnhout binnen het departement van de Twee Neten onder de provincie Antwerpen. Bij het Wener Congres van juni 1815 wordt bepaald dat het huidige Nederland, België en Luxemburg samen tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren.
Op 18 juni 1815 volgt de bekende Slag bij Waterloo, waarna Napoleon definitief naar St. Helena wordt verbannen. Op 21 september 1815 wordt Willem I in Brussel plechtig tot Koning
ingehuldigd. In oktober 1830 roept het voorlopige bewind daar na schermutselingen na de opvoering van de opera La Muette de Portici de onafhankelijkheid van België uit en kiest Lommel voor België.
In 1810 hecht Keizer Napoleon het gehele Koninkrijk Holland toe aan het Franse keizerrijk. Op 30 november 1813 ontscheept Prins Willem van Oranje-Nassau in Scheveningen en wordt twee dagen later tot Soeverein Vorst van Nederland uitgeroepen. Nadat de Fransen uit de Kempen zijn verjaagd wordt Napoleon naar Elba verbannen en volgt 30 mei 1814 de Vrede van Parijs. 24-25 januari 1815 vernietigt Prins Willem het bepaalde over Lommel en Luyksgestel in het Verdrag van Fontainbleau en beide gemeenten keren weer terug naar de toestand van 1807. In maart 1815 keert Napoleon triomfantelijk terug uit Elba en Luyksgestel komt bij het Arrondissement Turnhout binnen het departement van de Twee Neten onder de provincie Antwerpen. Bij het Wener Congres van juni 1815 wordt bepaald dat het huidige Nederland, België en Luxemburg samen tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren.
Op 18 juni 1815 volgt de bekende Slag bij Waterloo, waarna Napoleon definitief naar St. Helena wordt verbannen. Op 21 september 1815 wordt Willem I in Brussel plechtig tot Koning
ingehuldigd. In oktober 1830 roept het voorlopige bewind daar na schermutselingen na de opvoering van de opera La Muette de Portici de onafhankelijkheid van België uit en kiest Lommel voor België.
Zoals gezegd werd Luyksgestel op 18 november 1818 toegevoegd aan de provincie Noord-Brabant. Burgemeester Bern. Lommelaers en zijn medebestuurders sturen in januari 1818 nog wel een protestbrief tegen de afscheiding van de provincie Antwerpen naar de Tweede Kamer, maar dat mocht niet meer baten. In 1838 komt het dorp bij de definitieve afscheiding met België definitief bij Nederland
en gaat Lommel voortaan als Belgische gemeente verder. Ook hierna
kon men het nog niet nalaten aan Luyksgestel te tornen. In 1842 volgt er nog een zogenaamde limietscheiding. Hierbij speelt de gemeente de zuidwestelijk bij Postel gelegen spiegrond kwijt van maar liefst 121 Ha of 200 voetbalvelden groot. Deze strook verbond Luyksgestel met de provincie Antwerpen en dit deel ging toen over naar Lommel en Mol. Tot slot wordt ruim 150 jaar later per 1-1-1997 het dan nog zelfstandige Luyksgestel heringedeeld bij Bergeyk, Riethoven en Westerhoven om samen de nieuwe gemeente Bergeijk te vormen.
en gaat Lommel voortaan als Belgische gemeente verder. Ook hierna
kon men het nog niet nalaten aan Luyksgestel te tornen. In 1842 volgt er nog een zogenaamde limietscheiding. Hierbij speelt de gemeente de zuidwestelijk bij Postel gelegen spiegrond kwijt van maar liefst 121 Ha of 200 voetbalvelden groot. Deze strook verbond Luyksgestel met de provincie Antwerpen en dit deel ging toen over naar Lommel en Mol. Tot slot wordt ruim 150 jaar later per 1-1-1997 het dan nog zelfstandige Luyksgestel heringedeeld bij Bergeyk, Riethoven en Westerhoven om samen de nieuwe gemeente Bergeijk te vormen.
Jan van den Dungen
Dit artikel verscheen eerder in de Eckelbergh van 14 november 2018.
Dit artikel verscheen eerder in de Eckelbergh van 14 november 2018.