2021, het jaar van het Brabants Kloosterleven
In Brabant stonden meer dan 660 gebouwen die dienst hebben gedaan als klooster. Daarvan zijn er nog 450 over.
Na de moeilijke tijden in de 17de, 18de en begin 19de eeuw zijn er in Brabant in 1806 nog slechts vijftien bewoonde kloosters over.
In de tweede helft van de 19de eeuw kwam mede dankzij ‘het rijke Roomse Leven’’ het kloosterleven weer op gang. In 1861 waren er weer 39 mannen- en 137 vrouwenkloosters. In 1930 telde Brabant 30.000 actieve religieuzen. Het straatbeeld in dorpen en steden werd in hoge mate bepaald door kloostergebouwen. Actieve kloosterlingen bleven niet allemaal binnen de kloostermuren; zij bouwden aan talloze instellingen zoals de gezondheidzorg en het onderwijs.
Ook in de gemeente Bergeijk werden tehuizen voor bejaarden en bijzondere scholen gesticht. Pastoor A.W. van Asten zorgde er voor dat in 1880 op ’t Hof de zusters Ursulinen gehuisvest werden. Zij gingen het onderwijs verzorgen voor meisjes; er werden ook meisjes aangetrokken voor het bijbehorende pensionaat. In 1902 begonnen zij ook nog een tehuis voor bejaarde mannen. We schrijven 1933 als pastoor J.M. Goossens de zusters van de Christelijke Scholen en van Barmhartigheid (thans zusters van Julie Postel) aantrekt om de zorg voor de bejaarden en de wijkverpleging over te nemen van de Ursulinen. Zij wilden zich meer gaan bezighouden met onderwijs. In 1939 vertrokken de zusters Ursulinen en werd het klooster overgenomen door de Paters Assumptionisten. Zij begonnen er een noviciaat. Tegelijkertijd werden de zusters Oblaten van O.L. Vrouw Assumptie aangetrokken om het onderwijs aan meisjes te verzorgen. De paters bleven tot 1969. In 1977 verliet de laatste zuster de bejaardenzorg; in1987 was het onderwijs aan de beurt.
Nadat op ’t Loo de kerk gebouwd was, maakten de parochianen zich sterk voor een eigen school. Pastoor J. van Krieken ging voor hen op zoek naar religieuzen die de school konden leiden. In 1904 vond hij de zusters van de ‘Dochters van de H. Geest’ bereid om deze taak op zich te nemen. De school werd gevestigd in een zijvleugel van het nieuw gebouwde klooster, totdat in 1932 een nieuwe school betrokken kon worden. De vrij gekomen ruimte werd kleuterschool en parochiehuis. In 1949 werd het jongens- en meisjesonderwijs gesplitst. De meisjes verhuisden tijdelijk naar zijvleugel van het klooster. Van 1966 tot hun vertrek in 1978 verzorgden de zusters bejaarden in het klooster.
In Westerhoven verzorgden in eerste instantie de zuster Ursulinen het bijzonder onderwijs. Later werd die taak overgenomen door de zusters van Julie Postel. Na hun vertrek in 1958 werden ze afgelost door zusters van de orde ‘Dochters van de H. Geest’.
In Luyksgestel lukte het na diverse mislukte pogingen pastoor W.C. van de Ven uiteindelijk om een congregatie te vinden die daar een klooster wilde bemannen. De zusters Franciscanessen van Veghel waren vanaf 1934 bereid de kinderen van Luyksgestel te onderwijzen en de bejaarden te verzorgen. Zij bleven tot 1988.
Brabantse en onder hen ook Bergeijkse religieuzen trokken na hun studie de wereld in om te gaan werken in missiegebieden. Zij brachten de Brabantse cultuur de wereld over en kwamen beladen met internationale ervaring weer terug. Wat de Brabantse horizon sterk verbreedde.
Van het grote aantal kloosters dat Brabant eens rijk was, zijn er veel verdwenen. De gebouwen die bleven, kregen een monumenten status en vonden een andere bestemming.
Over het k
loosterleven van Bergeijk ‘t Hof schreef Wim van Dooremolen het boekje ‘‘De Historie van het klooster op Bergeijk ‘t Hof’’. De Heemkundekring Bergeijk stelt naar aanleiding van het jaar van het Brabants Kloosterleven dit boekje als ebook beschikbaar.
Meer informatie en ander activiteiten over het Kloosterjaar vindt u op www.brabantskloosterleven.nl.