In memoriam

In memoriam Joop Kennis
Op maandag 10 januari 2022 kreeg Heemkundekring Bergeijk weet van het overlijden van ons heemkundekringlid Joop Kennis te Valkenswaard op 7 januari 2022. Geboren op 18 juli 1944 te Valkenswaard mocht hij 77 jaar oud worden. Ruim 53 jaar was Joop de liefdevolle echtgenoot van Coby Kennis – van den Dungen.Joop Kennis

Joop was sinds 2006 een trouw lid van onze kring. Vanuit Valkenswaard kwam hij altijd op de fiets naar de Heemkamer in Bergeijk. Van 13 maart 2007 tot 18 oktober 2010 was Joop bestuurslid, waarbij hij vanaf 17 maart 2009 tot 18 oktober 2010 als secretaris functioneerde.

Voor Heemkundekring Bergeijk was en bleef Joop vooral actief op het terrein van de genealogie, waarin door hem heel veel werk en tijd is gestoken. Joop legde een basis voor een database voor bidprentjes. De file hiervan is gebruikt in het huidige programma voor bidprentjes. Ook maakte hij een groot aantal kwartierstaten en parentelen van personen uit Bergeijk (90 kwartierstaten en 140 parentelen), welke allen zijn terug te vinden op onze website onder <genealogie>. In het bijzonder dient verder nog verwezen te worden naar de link waarmee hij genealogen en geïnteresseerden in de cultuurhistorie een grote dienst bewees: kwartierstaten begraven personen op de oude begraafplaats Westerhoven. Vele binnenkomende vragen betreffende stamboomonderzoek werden door hem beantwoord. Van zijn aanbod om een cursus genealogie voor heemkundigen te verzorgen werd jammer genoeg geen gebruik gemaakt. Gedurende de coronatijd heeft Joop voor onze erfgoedvereniging bij hem thuis nog meerdere genealogische mappen opgeschoond en geordend. Op woensdag 12 mei 2021 was hij voor de laatste keer hiermee actief in ons Heemhuis.

Joop stond altijd klaar voor hand- en spandiensten o.a. tentoonstellingen mee opbouwen. En als Joop het niet wist ging hij op pad om het uit te zoeken. Maar een antwoord kreeg je van hem. Hij had een goed luisterend oor. Het ordenen van gekregen papieren documenten daar was hij zéér goed in.
Buiten heemkunde had Joop nog een grote passie voor wandeltochten klein, groot, meerdere daagse wandeltochten en zelfs in het buitenland o.a. Spanje.

Zijn laatste mail werd door Heemkundekring Bergeijk ontvangen op 6 september 2021: “Ik kan morgen niet op de 'eerste' heemavond komen, ik zit even niet goed in m'n vel. Ben wat aan het 'sukkelen' Heb veel pijn in m'n rug en moet morgen weer naar de Radiologie van het MMC. Week daarna een scan laten maken en weer een week later krijg ik de uitslag. Dus ben nog wel even onder de pannen. Als de pijn niet zo erg was geweest was ik wel gekomen maar kan nu echt niet. Je ziet me zo snel mogelijk, fijne avond. Joop.”

Zijn vele genealogische werkzaakheden, die hij in alle secuurheid en precisie verrichtte, zullen we node missen. Meer nog zullen we Joop missen als de man die onmiddellijk klaar stond als hem om hulp werd gevraagd. Heemkundekring Bergeijk heeft alle reden om dankbaar te zijn zo’n mens als lid te hebben gekend. Moge hij ruste in vrede.

Jacques Mandigers
Martien Veekens

In memoriam Jaap Bussing
Het overlijden van Jaap Bussing op 17 december 2021 kwam voor de Heemkundekring als een grote schok. We wisten dat hij ziek was, maar tijdens het wachten op een operatie straalde hij een groot optimisme uit op een goede afloop. De dag voor zijn operatie ontmoette ik Jaap tijdens een wandeling, die hij maakte langs het hem zo dierbare erfgoed van Bergeijk. Hij hoopte weer spoedig dezelfde wandeling te kunnen maken.Jaap Bussing

Jaap was een groot promotor van het Bergeijks protestants erfgoed. Als oud beheerder van het archief van de protestantse gemeente van Bergeijk en de begraafplaats de Bucht zat hij dan ook boven op de bron. Als redactielid van de werkgroep ‘de Keersopper’ schreef hij menig artikel om zo zijn kennis over het verleden vast te leggen voor de volgende generaties. Zijn laatste artikel verscheen in de uitgave van september 2021.
Om de waarde van het Bergeijks erfgoed levend te houden schreef hij een aantal boeken, zoals:
- ‘Protestants Christelijke basisschool Prinses Beatrix 1939-1989’ (1989)
- ‘Boerenbond Bergeyk 't Loo en 't Hof’, geschiedenis vanaf de oprichting in 1903 tot aan de fusie in 1992 (1996)
- ‘Kent u die Bergeijkenaren nog?’, ze stonden ooit in de krant (1999)
- ‘Protestant in Kempenland’, de historie van de protestanten in het katholieke Bergeijk (2013)
- Ook werkte hij mee aan het boek ‘Bergeijk, stad zonder muren’(2019)

Zijn betrokkenheid bij de jaarlijkse exposities in de Hofkerk was groot. Verrassend vulde hij de expositie altijd weer aan met een of meerdere voorwerpen uit zijn eigen verzamelingen van cultuur-historische curiosa. De familie maakte bij zijn afscheidsdienst hiervan dankbaar gebruik. De kleinkinderen plaatsten namelijk tijdens de dienst ieder een door Jaap verzamelde zandloper op de kist. Een symbool voor het kortstondige van het leven en het gestadig naderen van het stervensuur. Tevens wordt de omkeerbaarheid van de zandloper in de christelijke traditie gezien als het nieuwe leven en de wederopstanding.

Jaap was sinds 2005 lid van de Heemkundekring waaronder verschillende jaren als bestuurslid. Ook was hij actief voor de gemeente Bergeijk. Deze activiteiten bezorgden hem de titel ‘het geheugen van Bergeijk’. Ook ontving hij voor zijn inzet en betrokkenheid uit de handen van Driek van de Vondervoort de ‘Eik van Bergeijk’ en werd hij benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Jaap zijn hart lag bij de natuur en de historie van Bergeijk. Bij de presentatie ‘Bergeijk, het groenste dorp’ in 2012 schreef hij: ‘‘Bergeijk is een dorp waar het leven voor jong en oud goed is. Het dorpse zijn wij niet verloren, omdat we niet bij de stadse wereld wilden horen. Het vriendelijke Bergeijk was en is nog altijd een prachtig, uitgestrekt dorp. Een dorp met geschiedenis, waaraan al door Karel de Stoute in 1469 stadsrechten werden verleend. Hier siert de mensen hun bescheidenheid, gastvrijheid en grote liefde voor de natuur. Wij stellen leven en laten leven als uitgangspunt van ons bestaan. In dit dorp kun je nog zeggen: Een eik is een eik en een den is een den. Zo wil ik leven, ik wil zijn wie ik ben. Bergeijk is een dorp om van te houden en trots op te zijn’’.

Laten we hopen, dat wat Jaap gezaaid heeft met zijn inzet om Bergeijk mooier, levendiger en socialer te maken tezamen met zijn passie om het verleden van Bergeijk vast te leggen, in de Heemkundekring wortel schiet en zo verder leeft.

Theo Antonis

In memoriam Wim van Dooremolen
Op maandagavond 17 juni 2019 is Wim van Dooremolen (* Eindhoven, 25 augustus 1937) overleden. Op maandag 24 juni werd definitief WimvanDooremolenafscheid van hem genomen.  Wim was lid in de Orde van Oranje Nassau. Gedurende 56 jaren was hij de echtgenoot van Miep Weijers. Meer dan 50 jaar was hij ook lid van het Gemengd koor d’Eykelbergh, Vooral de heemkunde van Bergeijk nam bij hem een heel bijzondere plaats in.
Van 7 t/m 9 augustus 2002 werden de jaarlijkse Brabantse Heemdagen gehouden in Bergeijk en Eersel. Het was deze activiteit van Brabants Heem, welke de aanleiding werd tot de oprichting van Heemkundekring Bergeijk op 20 september 2004. Dit gebeurde vanuit een kort daarvoor opgerichte Heemkunde Studiekring Bergeijk, waarvan o.a. Wim van Dooremolen deel uitmaakte. Waar Eicha met name archeologisch zichtbaar was, richtte de nieuwe vereniging zich veel meer op het onderzoeken en uitdragen van het heemkundige erfgoed. Na aanmelding bij de gemeente Bergeijk, Kamer van Koophandel en Brabants Heem volgde op 18 april 2005 de gang naar de notaris. Daags daarna vond de eerste Algemene Ledenvergadering plaats en werd Wim van Dooremolen tot voorzitter benoemd. Hij zou deze functie tot 15 maart 2011 blijven vervullen en daarna nog tot 31 maart 2015 heel actief als bestuurslid functioneren.

In 2006 gaf Wim het eerste verenigingsblad ‘de Keersopper’ uit. Vanaf het eerste moment zou hij het leeuwenaandeel houden in de daarin verschenen artikelen. In juni 2018 verscheen de 50e aflevering, speciaal gewijd aan de toen als redactielid afscheidnemende Wim (wellicht zinvol om die uitgave nog eens ter hand te nemen). In deze aflevering schreef o.a. de inmiddels eveneens wijlen Piet Aarts een afscheidsartikel. Beter dan Piet kunnen we de herinnering aan Wim niet verwoorden en citeren hieruit: “Jij was niet alleen voorzitter, maar net zo goed oprichter, lid, secretaris, penningmeester, archivaris, redacteur van het verenigingsblad of wat dan ook. Jij wás gewoon Heemkundekring Bergeijk.” En verder: “Ik kan me haast geen Bergeijkenaar voorstellen die meer dan jij - niet eens een rasechte! – aan Bergeijk verknocht was, verknoopt, begaan en verweven met verleden, heden en toekomst van ons dorp en bereid was daarover groot-Bergeijks te denken en dat uit te dragen.”

Het is ook zó, dat de leden van Heemkundekring Bergeijk hem in herinnering wensen te houden met een: “Wim: Houdoe en bedankt“.
 
Martien Veekens, secretaris
  
 
In memoriam Piet Aarts
Piet AartsPiet Aarts (76) overleden te Veldhoven op 28 februari 2019.
De kaart, door middel waarvan de familieleden het overlijden van hun dierbare Piet bekend maakten, straalde geen rouw maar blijmoedigheid uit. Het beeld was dat van een vredig Kempisch landschap met ontluikende bloesem,. grazige weiden en een meanderende beek. Zelfs de lammetjes, bij uitstek het symbool van nieuw en veelbelovend leven, ontbraken niet. Dat was dus. volgens degenen die Piet het best kenden. de geest waarin hij het leven en de wereld ten einde toe beleefd had. Het was ook de geest waarin hij de heemkunde, zijn hobby. of liever zijn passie, beoefend had. De geest van welwillende verwondering waarin hij onderzoek deed. studeerde. en kennis verzamelde met betrekking tot het ‘heem` dat hem zo dierbaar was. Met als resultaat dat hij geleidelijk in een wandelende encyclopedie veranderde.

Gelukkig had Piet ook alles in huis om te voorkomen dat de vergaarde kennis ongebruikt onder het stof zou raken. Om te beginnen beschikte hij - en hij was in onze kring waarachtig niet de enige - over een mooie, karakteristieke pen. Statig, een beetje ouderwets misschien maar vertrouwd met alles wat de grammatica voorschreef. Als verteller pur sang had hij ook goud in de mond. Had hij zijn gehoor eenmaal gevonden. dan liet hij het niet meer los. Dan regen de verhalen zich aaneen als parels aan een kralensnoer.

Bij alle beelden die de afgelopen dagen om de voorrang streden. is er éen dat de boventoon voert. Het zal een maand of acht geleden zijn dat hij op zijn vaste post in het Teutenhuis een veelkoppig en niet onbelangrijk gezelschap verwachtte. Ik trof hem in de deuropening en zag dat hij niet in goeden doen was. Na enig aandringen bekende hij dat hij zich ziek voelde. Eigenlijk te ziek om zijn werk te doen. Naar huis gaan was geen optie. Toen hij vervolgens `voor de klas’ stond, gebeurde een klein wonder. Schijnbaar moeiteloos sleepte hij zijn gehoor mee langs de staties van zijn favoriete onderwerp, het leven en werk van de Teuten. Van de Bergeijkse Haarteuten uiteraard. Niemand zal die avond een vermoeden hebben gehad van de ‘ongemakken’ die hem parten speelden. Dat was Piet ten voeten uit. Als het ‘heilige moeten’ hem in de greep had, was hij niet te stoppen.

In die geest sloeg hij zich ook door de laatste opdracht heen die hij vol overtuiging naar zich had toegetrokken, het schrijven van een verhandeling over de Teuten in het op stapel staande boek over Bergeijk. Dwars door afmattende onderzoeken, tegenvallende diagnoses en de plagen van radiologie en chemokuur werkte hij onversaagd aan zijn slotakkoord. Tot - het zijn zijn eigen woorden – de pen uit zijn handen viel. Hij had daar op een wonderlijke manier vrede mee.
Aan ons, de achterblijvers, de taak en de eer zijn ‘onvoltooide’ af te maken.

Cas van Houtert
 
In memoriam Wil van Ham 
WilvanHamWil van Ham (59) uit Bergeijk, onder meer lid van de werkgroep Vruuger van de Heemkundekring Bergeijk, is 3 augustus 2012 om 9.30 uur na een langdurige ziekte overleden in Hospice De Regenboog op het terrein van Eikenburg in Eindhoven. 

Dinsdagavond is een lid van onze werkgroep Jacques Mandigers er samen met Martien Veekens nog naar toe geweest. Wil vroeg hoe ver we waren met Vruuger 2 en welke verhalen klaar waren. Ook dankte hij ons nog voor onze inspanningen bij zijn laatste verhaal dat straks in Vruuger 2 wordt opgenomen. "De tijd vloog. We waren ruim anderhalf uur bij hem. Hij wilde eigenlijk niet dat we gingen". Kort geleden zijn werkgroepleden ook nog eens bij Wil geweest in De Regenboog. Wil was blij ons te zien en om met ons te kunnen buurten. Dan had hij wat afleiding, zo zei hij. Hij kwam nog maar juist onder de douche vandaan en was helemaal uitgeput. Hij zat in een luie stoel aan het raam, zo maar wat te zitten en naar buiten te kijken in het prachtige landschapspark met hoge bomen. "Het was goed zo". Hij zat nu vijf weken hier (vanaf begin mei) en zei geluk te hebben gehad, dat hij hier terecht was gekomen. Het is een tombola, want er zijn niet zoveel van dit soort huizen. "In Bergeijk ging het niet meer". De dagelijkse zorg die hij nodig had en de inefficiëntie van zijn bovenwoning, noopten hem naar iets anders uit te kijken. In het Ziekenhuis waar hij was uitbehandeld, was ook een verpleegster, die vrijwilligerswerk deed in De Regenboog en adviseerde hem daar te proberen, waar zij ook wel een goed woordje zal hebben gedaan. Wil is een tevreden patiënt. Het is hem gauw goed genoeg. Heeft dan ook weinig pretenties en is een gezellig buurter. Hij schikt zich in zijn lot. "De ene gaat wat vroeger dan de ander. Het heeft geen enkele zin om opstandig te zijn, want dat helpt toch niet. Wat dat betreft heb ik wel wat geleerd van de ziekte van Gerard de Brouwer en naast Zephyrien van Aken ook al eerder overleden lid van de werkgroep Fotoboek Vruuger. "Hoe lang ik nog te gaan heb, weet niemand". Als het wat gaat, verplaatst hij zich met de rollator door de gangen van het gebouwtje. Afgelopen zaterdag was hij nog met zijn vriendin Marianne buiten op het terras gaan zitten, maar moest het daags erna 'besnieten': de extra krachtsinspanning was hem wat teveel, zo bleek later. Lezen deed hij niet meer, of maar weinig. Hij kon zijn gedachten er niet bijhouden. "Zoveel letters ik vroeger heb gegeten en boeken verslonden, zo weinig animo heb ik nu nog naar een boek". Aandacht had hij wel naar de voortgang van het tweede deel van Vruuger. Ook de oplage van deel één interesseerde hem. Verder dwaalde zijn gedachten weer af. "Ja, jongens, vroeger ben ik begonnen bij de Paters (Kostschool Tilburg) en eindig ik hier straks bij de Broeders". Na enkel handdrukken te hebben uitgewisseld en wat bemoedigende woorden te hebben gesproken, keerden wij weer Bergeijkwaarts. Wil van Ham steeds meer verder in zichzelf kerend achterlatend. Zo is het leven. Wil zal in onze werkgroep node worden gemist. Niet alleen wat betreft zijn persoonlijkheid en zijn gevoel voor humor, maar ook voor zijn uitgebreide kennis van en over Bergeijk. Moge Wil rusten in vrede en Marianne en zijn familie wensen wij veel sterkte toe in de komende tijd.

Werkgroep Vruuger van de Heemkundekring Bergeijk.
 
In memoriam Zephyrien van Aken
ZephyrienZephyrien van Aken (76) is in de nacht van donderdag 26 op vrijdag 27 januari 2012 in Bergeijk overleden. Zo snel had niemand verwacht. Zeker wij als werkgroep van het boek “Vruuger” zijn geschrokken van de plotselinge dood van onze voorzitter. Krap drie weken geleden was hij nog onder ons, tijdens onze periodieke bijeenkomsten bij Gielen Druk Print Webmedia. Wij moeten nu zonder Zephyrien verder, maar zullen in zijn geest verder werken aan de volgende delen van Vruuger.

Zephyrien is in 1935 in Bergeijk geboren. Zijn voornaam Zephyrinus ‘erfde’ hij van een der grootouders van moeders zijde. Een prachtnaam. Uniek zelfs voor Bergeijk. Zijn moeder heeft hij nauwelijks gekend. Zij stierf toen ze pas 29 jaar jong was, waarna Zephyrien met zusje en vader Huub van Aken in droefheid achterbleven. Vader Huub hertrouwde. Zij kregen nog meer dan een handvol broers en zussen.
Al op vrij jonge leeftijd, hij werd die dag 15 jaar, trad Zephyrien in dienst als leerling-timmerman bij Moeskops Bouwbedrijf. Hij wilde hogerop en volgde met succes de Handelsavondschool aan het St. Joriscollege in Eindhoven. Vele jaren en avonden lang blokte hij tijdens studies en talrijke privécursussen, vooral op het gebied van calculatie en tarifering. Het lag dan ook in de lijn der verwachting dat Zephyrien al snel de overstap maakte naar calculator en vervolgens hoofd van het bedrijfsbureau. Later verlegde hij zijn activiteiten naar de afdeling acquisitie en projectwerving. In 1980 trad Zephyrien toe tot de directie van Moeskops met zo’n 200 werknemers en een omzet van 50 miljoen gulden per jaar. Ook vervulde hij het adviseurschap voor de Belgische tak van Moeskops, dat met 250 medewerkers bij onder meer Hob-units, goed waren voor een omzet van 65 miljoen gulden op jaarbasis. Selfmade-man Zephyrien heeft zich zijn arbeidzaam leven doen kennen als een bekwaam, toegewijd en zeer betrouwbare werker, die vanuit zijn functie zeer grote verantwoordelijkheden droeg en mede het aanzien van Moeskops naar buiten heeft bepaald. Voor zijn vele werk werd Zephyrien bij Algemene Gelegenheid in april 1991 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Verder was Zephyrien ook maatschappelijk actief. Hij was jarenlang lid van het schoolbestuur, met - hoe kan het ook anders - de portefeuille bouwzaken.
Hij was lid van de stichting Behoud Erfgoed Bergeijk en Omgeving: Bebeo en van de Heemkundekring Bergeijk. Enkele jaren lang vertolkte hij met verve de rol van voorzitter van de werkgroep Vruuger en reisde Zephyrien samen met zijn vrouw Riek vele kloosters in Brabant af om ‘Bergèkse informatie en vooral foto’s los te peuteren”, voor een aanzienlijk hoofdstuk in dit boek over Kloosterordes in deze gemeente.

9 Januari zijn we gestart met deel 2, samen met Zephyrien. In de geest van Zephyrien, maar nu echter zonder hem, zullen we nu aan dit boek moeten voortwerken en ons troosten in de gedachte dat zijn vrouw, dochters en vooral zijn oogappels, de kleinkinderen, trots mogen zijn zo’n man, vader en opa te hebben gehad.
Moge Zephyrien rusten in vrede, wij zullen hem nooit vergeten.